PARIS-DIASPORA (SIWEL) — « Avrid n tlelli ivan, d win n tidett win it yeddemen ad yessiweḍ. Ur d nett3awad ara i yeɣsan asewwi, tezṛam akk d acu i d aɣvel iɣ iceɣven, d wayen iɣ id yessawḍen ar da. », « 
Xas akken d avrid asertan id newwi, ur n dduri ara i tisfi d twaɣit n tazzla n idammen d wuzzu n tsiswa, neẓra d akken yiwen was kan, acengu s wudem n udavu azzayri d win ara ad-d zzin i tikkelt nniḍen fellaneɣ. Ittunefk aɣ ur nettaǧa yiwenrad ineq seg neɣ yernu a nessusem niɣ ad-t nettarra kan i imeṭṭawen. « 

 

Azul n teggmatt akken ma tellam.

Ad-d awiɣ assa awal-iw s teqvaylit kan, tameslayt ur tif yiwet nniḍen deg maḍal.

Awal amenzu, d izen n vava-s i tarwa-s. D timmunent, d tilelli d yiseɣ i ɣer id nekker, anezzuzef tanaklit, anerreẓ imurar n wuzzal s wayes iɣ kerfen armi d assa.

Yal aswir n tuddsa tasertant i irfden amennuɣ n tlelli n uɣref is, d amazray. Win iɣ-d isdukklen ass a, ɣef iɣallen nneɣ ara nerfed ta3kumt is. Anevnu niɣ anettkel ɣef yiman nneɣ kan, ur nettraju ara tayett si tama n uveṛṛani.

Tiqvayliyin, Iqvayliyen, tewwi yaɣ-d a nxemmel kan i iɣallennneɣ. Amezruy maci d akellex, maci d tarewla, maci d tinna n yal yiwen yekkaten kan i yiman is. Aɣref aqvayli am yiwet n twacult, niɣ yiwen wemdan. D aɣlan yettṛaju umezruy ad-d yawi tilelli-s akken ad izdi lqedd is ger lejnas. Yuklal amkan is di Tuddsa n Lejnas yeddukklen.

Aytma, ayssetma,

Ulac tilelli ara d yasen ma ur ixelleṣ wemdan, tarva3t neɣ aɣref azal is. Ssuma-s d tidi, d akud, d tadrimt, d imeṭṭawen nneɣ d idammen.

Xas akken d avrid asertan id newwi, ur n dduri ara i tisfi d twaɣit n tazzla n idammen d wuzzu n tsiswa, neẓra d akken yiwen was kan, acengu s wudem n udavu azzayri d win ara ad-d zzin i tikkelt nniḍen fellaneɣ. Ittunefk aɣ ur nettaǧa yiwenrad ineq seg neɣ yernu a nessusem niɣ ad-t nettarra kan i imeṭṭawen.

Gandhi d argaz yuklalen leqder. Maca zzat-s, di tudert is, id yufa d wid yessnen azal n tudert d leqder n wemdan akk d iɣerfan. Zdat neɣ, nekni, ig llan d wid urness3in allaɣ. Amer d nutni ɣursen kra deg qerru a-ɣ id qavlens wawal asertan. Maca di tsertit ẓran ur aɣ zmiren ara. Qaren-as d takriṭ d wuzzal kan swayes ara ɣ izmiren. Aten id tettwalim ten, ṭṭfen yal tiɣilt, yal agni, yal tiɣmert taqvaylit ammer ad kkren yeqvayliyen ad awin tilelli nsen. Γef aya ara-dd greɣ tiɣri i yelmeẓyen nneɣ ad vedden ar tlelli, ar tfenṭazit d yiseɣ, d taqvaylit id yessawlen

Qqaren yelha win ittheggin usu uqvel naddam, nekni an heggi iveddi afus deg fus, tadukkli tasertant akken an qavel i d yusan, a-nheggi iman nneɣ i igenni yevɣun yeɣli-d ɣef tmurt nneɣ.

Avrid n tlelli ivan, d win n tidett win it yeddemen ad yessiweḍ. Ur d nett3awad ara i yeɣsan asewwi, tezṛam akk d acu i d aɣvel iɣ iceɣven, d wayen iɣ id yessawḍen ar da.

Assa felli d aselway n Unavad aqvayli U3ḍil, ad-serseɣ zzat n wegraw nneɣ n yiseɣ d acu yettwaxdemen seg asmi uɣaleɣ d ameqran n Unavad.

Di tazwara, Anavad s timmad is, aṭas ur yuminen ara nezmer a-t nesvedd. Asmi id ilul amenzu n yunyu 2010, kkren-d kra wwten-d segneɣ deg iɣmisen n udavu azzayri, nnan-d ur nes3i ara azref a-t nessali ma ulac tifranin. Amzun akken yella kra n unavad u3ḍil deg mezruy niɣ deg maḍal ig vedden s tefranin. Talalit n unavad aqvayli d tin yessulin ar tseddart nniḍen awal id yettilin ɣef timanit. Si “Dacu rara neč” nuli ɣer “ur s3in ara azref i wnavad”. Qqaren as “kkat-it ɣef temẓin ad ittu irden”.

Seg mi yuli unavad, ivan-d yisem n Uqvayli ger lejnas. Tigti di tmura yeswan d tid iɣ id yellin tiwura nsent. Marikan, Kanada d Kebec, Lalman, Talian, Spanyul, Beljik, Swiss, lejnasyeddukklen d wid i nemlal, i wumi nessefhem azref u wafraniman n uɣref aqvayli.

Si tama taqvaylit newwet as nefk i Taqvaylit (Tamurt taqvaylit) d uɣref aqvayli, allalen d isufar n uwanek (les attributs de l’Etat)

1)- Nessuli asmil “Siwel.info” yessawaḍen tikwal alamma 150 000 n yemdanen it ittwalin deg yiwen was. (Tanemmirt i wid iqeddcen i wakken ad ittnernay ad ittwenni3).

2)- Nerra-d iseɣ i yismawen n imawlan d iẓuran nneɣ s tkarḍan tnekkit taqvaylit. D igiman n yemdanen itt id ixedmen, zdinlqedd nsen yis.

3) Nessuli asɣirret aɣelnaw aqvayli,

4) Nejva si tiɣilt n timanit ar tin n wafraniman.

5) Asmi d tella tallit nni n 2012, adfel yergel-d iverdan, yessargagi tamurt seg semmiḍ, negr-d tiɣri i yeɣriven, njem3ed idrimen swayes n3awen wid yenneḍruran. Tajmilt i mas Vu3ziz d wid it itt3awanen armi yal tamnaṭ iwweḍ ittumussu n wafraniman armi, yal yennayer, yal 20 di yevrir nettifrir-d d takriṭ tasertant yugaren akk tiyid deg akal nneɣ.

6)- Nesvedd ayen yugaren akk izamulen n teqvaylit, ANAY UNṢIV AQVAYLI. Nerra-d yiss i weqvayli leqder. Assa yettwarfed di yal tama taqvaylit, di yal tamurt taverranit anda ttidiren yeqvayliyen. Mi t iwala yiwen yečur wudem is d tafat.

7) Si tama tageraɣlant, Taqvaylit d weɣref aqvayli ufraren-d di tlemmast n lejnas yeddukklen imi tamurt n Maṛuk d tin yessutrern i wakken Tuddsa n lejnas ad teqqim iwesɣervel n uzref n wafraniman i weɣref aqvayli.

Aytma, ayssetma

Xedmeɣ ayen mi zemreɣ. Ad snummereɣ ineɣlafen ixedmen yidi seg ul, wid ur isxef ara wevrid n uɣurru, wid ivedden i iveddi n tzemmurt, tili, a3qqa !

Ur vɣiɣ ara ad-d veddeɣ i tuɣlin i tikkel tisnat d aselway n unavad aqvayli. Maca, mi yid tegrem tiɣri di yal azwar-iswir id yellan i wakken ad kemmeleɣ avrid yidwen, urzmireɣ ara ad rewleɣ i teqvaylit id yessalen.

Maca, ur d ttveddadeɣ ara i yisem, niɣ i tɣawsa ur neswi. Ad-dveddeɣ i wakken ma ulac akk ya, anessali agraw aɣelnawaqvayli iwakken netta ad-d iheggi tamendawt i Teqvaylit.

Uqvel aya, deg agguren id iteddun, anesres ɣef ṭṭavla n lejnas yeddukklen amimuṛandum yessuturen s wudem unṣiv azref n wafraniman i weɣref aqvayli.

I wakken, ayen f nettnaɣ a-s nizmir, fellaneɣ anessikki yal taqvaylit yal aqvayli deg annar n tsertit. Ad-d greɣ tiɣri i telmeẓyin d yelmeẓyen, di tesdawit niɣ deg ɣervazen, ad-d fken tayett, ad veggsen ɣef yiman nsen i tlelli nsen d tin n tarwa nsen n uzekka.

Fell-aneɣ aneddu d wid yessexdamen tadrimt, ur ten nettajja ara i wdavu amesvaṭli aten ittɣerrim, aten ittṛuzu deg ajggu n we3rur.

Asen nini i yserdasen d imessulta iqvayliyen aɣ 3iwnen magal irevraven d udavu azzayri.

Ad-d greɣ tiɣri i imeɣnasen n tmaziɣt ad-d fken afus n lem3awna i teqvaylit d uzref is i wafraniman

Ma tgam iyi leqder, tefkam iyi laman nwen, nek d argaz ara d irren i teqvaylit izerfan is yemmečen.

Uqvel ad fakkeɣ, ad ssiwḍeɣ azul i ynekraf isertanen imẓaven, amenzu nsen d Kamel Ddin Fexxaṛ.

Ad anzeɣ ɣef iɣerfan n umaḍal ittnaɣen ɣef tlelli nsen, llan d imaziɣen niɣ ala.

Ad tidir Teqvaylit d tamunant

Ad yidir uɣref avayli di tilelli

Ad Yidir Wafraniman i Teqvaylit

Tajmilt i wid yeɣlin akk f tlelli, tinekkit d yiseɣ n yeqvayliyen, ave3da, imeɣrasen n umennuɣ mgal anekcum aveṛṛani, wid yeɣlin di 1963-64, wid n tefsut taverkant d wid akk ittwanɣan f teqvaylt nsen.

Aswir wis III n Wafraniman i Teqvaylit.

26/02/2016
Mas Feṛḥat At S3id (MEHENNI)

SIWEL 281415 FEV

Laisser un commentaire