Kra n wesmekti γef umecwar n l MAK i wid yettun belli timanit-agi nɛedda-yas

TASERTIT  (SIWEL) – Timenγiwt n uzamul n d yitri n cna Aqbayli Lwennas Meɛtub, tefka-d kra n ubeddel deg tektiwin, d tikli deg wallaγen n yimezdaγ n tmurt n Yiqbayliyen, tizlit-nni ddwa-s ad ncereg tamurt,…tbeɛzeq mačči d kra, dγa imir-nni, bdan Yiqbayliyen ttakin-d yiwen yiwen, sin akin d tirbuyaɛ, armi sawḍen anda yewweḍ umennuγ ass-a, γer ubrid n Timunent.

Deg tazwara n wayyur n yennayer n useggas 1999, deg iγrem n Uweqas -Bgayet- begsen kra n yimeγnasen n tnekkit suddsen-d yiwen n umussu s wazal-is, ara yeɛawden tamuγli di yal aḥric ama i yidles neγ i tmetti, lḥan-d ayen iwemi zemren, hgan-d yiwet n tγerγert s 27 n yimagraden, rnan uznen aṭas n tebratin i yimeγnasen n rebɛa tγemmar n Tmurt n Yiqbayliyen.

Deg ass n 29 yebrir 2001, deg Lpari yeffeγ-d yiwen n wulγu n waggagen Iqbayliyen, i yessuturen Timanit, gar-asen wid yestenyan alγu, Salem Caker,  Ʃebdereḥman Bugermuḥ, Nabil Fares, Ḥasen Ḥirec, Malika Baraka, Saɛid Duman, Kamal n Ayt Zerrad, d wiyaḍ, deg lawan n tefsut taberkant.

Uri ɛeṭṭel ara umussu n Timanit i yessuturen ass-a Timunent n Tmurt n Yiqbayliyen, ilul-d deg ass n 05 di yunyu 2001. Yelḥa-d amecwar sya γer da, ibedd γer yidis n wid yenṭeren, yefka afus n tallelt akken yezmer deg tallit-nni. Yerf-d anay afidirali n tmazγa, deg akud-nni deg tikliwin n umussu aγerman, mi ara walin albeɛḍ s wanay-nni sɛanayent s yiḍuḍan ufus, qaren muqel-t wigi mačči seg-nneγ, ruḥ ay akud amussu n ufraniman yegred tiγri i Yiqbayliyen d Teqbayliyin yettidiren di tmurt d win n marikan d lurup ad fernen anay-nsen. Adγa yettwafren wanay, yeffeγ-d yuγal d unṣib, refden-t yimeγnasen, yedda deg tikliwin n yennayer d 20 yebrir, yerza s aẓekka n Lwennas d Umeẓyan d wid yuklalen, yuli deg tudrin, deg tsedawiyin, deg tmura n lbeṛani.

Anay n Tmazγa yellan yettwagdel, yettwaγunzu di lezzayer tamesbaṭlit, tamḥarsant akked kra n yiqmayliyen uγalen d imaziγen, refden-t tzuxun yes, ttun asmi iyas sawalen leɛlam n lihud, ṭfen deg itri qimen γef wayyur.

I usmekti, amussu n timanit n tmurt n yiqbayliyen yettwasuddes akken iwata deg unebdu n 2007 deg taddart n At Ʃemruc d Malek Wari, deg Iγil Ʃli. Deg yunyu 2010 ilul-d Unabaḍ Aqbayli Uɛḍil (G.P.K), ara yawin taγect n ugdud yenḥafen γer tmura n umaḍal, γef uqerru-s mass Ferḥat Mhenni, d wiyaḍ yal yiwen s yisem-is, yegra-d asurrif deg umezruy n tmurt n Yiqbayliyen, yeslul-d imseγret, takerḍa n tnekkit, anay aqbayli yessergagin adabu amharsan, iga tirziwin γer tmura n lberrani am: kanada, lalman, lispan, izrayil, marikan, fransa, yegra aẓeṭṭa d waṭas n tuddsiwin tigraγlanin, yekcem d aɛeggal unṣib deg 2013 deg tuddsa n yiwunak n tefriqt i d-yettnekaren (Organisation des Etats Africains Émergents), deg useggas-agi daγen i yettunefk waraz n  Gusi Peace Prize deg tmurt n lfilipin, i Dda Ferḥat, d tajmilt γef umecwar-ines deg cna d tsertit d tmuγliwin-is n talwit. Ayagi akk d agzul kan,…

Amezruy ad iched belli amussu n M.A.K, yessawel mačči tikelt neγ snat neγ d ɛecrin, i yikabaren i yettzuxun d izdayriyen, tbuṭin fella-sen siwa Yiqbayliyen am FFS d RCD, i umussu adelsan, tidukliwin d yisquma n tudrin, d wat yizerfan n umdan, ad ddun deg tegmat, ad naγen γef agla-nsen, ad sufγen iman-nsen seg ublaɛ deg-i turaren.

Amezruy ad yecfu, d akken tiγri n umussu n M.A.K, d tamenzut deg umezruy n talsa, i d-yeḍran i ufran n wanay, yerna s talwit. Amezruy yebda tira d akken amussu werğin yessawel i cwal d tṛuẓi, iteddu s ubrid n talwit γef tlelli n uγref yectaqen tafat, yenḥafen seg-mi iyas truḥ timunent-ines deg 1871 ar ass-a.

Deg useggas n 2008, yuzen umussu n timanit deg lawan-nni i udabu azdayri, i usuter n timanit, ineḥkamen sɛuẓgen i tiγri, werğin rran-d tiririt, nwan d aqeṣer, zrin yiseggasen amussu yenerna mačči d kra, yeqqel udabu iserreḥ i timanit, fhem a lfahem.

Ccic i Yiqbaɛraben-nni i d-yeqqaren, tamaziγt d tunṣibt d taγelnawnt, dewla tefka-ya-γ-id izerfan-nneγ, ad ɛerḍen ma γer-sen tinzert d riḥa n umaziγ-nni γef yekkat udabu ad yessenger, ad tren d tidet tunṣibt taγelnawt deg yiγerbazen, deg lekwaγeḍ-nsen, deg tedbelt, deg ixxamen n creɛ, deg teplakin n yiberdan, deg sbiṭarat, d tiliẓriwin.

Ma d iqbayliyen-nni n serbis, d apulis neγ d ağadarmi, i yeznuzun atmaten-nsen, yettqewiden i udabu sbeḥ tameddit s rebɛa duṛu, amek yaɛajaba, albeɛḍ yekkat ad yebnu, wiyaḍ sedramen, amek qeblen aseɛṛeb n dderya-nsen, amek tcemmiten deg wid i ten yifen, akid yas civil ad-as tenwuḍ am kečč i yega, a ziγ kulec ad t-yessekles i syad-is ibeɛtiyen…

D ayen i taḍsa n yimi
Ur kun ḥwağ ay at ḥerki
Ixedmen i umesbaṭli
Yettawi asurdi γef gma-s

Ur tagad aya pulisi
Mmi-k azekka ad yili
Deg le MAK, am nekki
Yezmer ad tenγen s ṛṣaṣ

Amek ara k-teḍru ass-nni
Allen-ik ad segxent s imeṭṭi
Ad ak yedderγel yiẓri
Asḥisef mačči d ddewa-s

Ass-n ad tmektiḍ yalci
Acḥal tzenẓ-ḍ d ilemẓi
I yir leḥkem aɛerbi
Aki d-yegri siwa layas

Ad tettmeniḍ lmut s uɛenni
D awezγi γer-γrek d ad tezzi
Alma txelṣeḍ d tirni
A win ixedɛen ayetma-s

A Yiqbayliyen, a Tiqbayliyin, atmaten, tissetmatin, ldi-t ldim-t allen, muqqel-t, muqqelem-t γer zdat, γas abrid yessawen, ad tawḍem ayen i tsarmem, tadukli, taqbaylit, timunent…

Aγelnaẓri Amunan

SIWEL 271202 Feb 17

Laisser un commentaire