Awal γef  Malek Wari, amaru ameqqran i yettun medden

IΓIL ƩLI (SIWEL) — Acḥal n yirgazen i d-turew tmurt n Yiqvayliyen, kra deg-sen i uran idlisen, wiyaḍ refden adinan cnan, kra-nniḍen nnuγen γef tnekkit, mgal tasnislemt, γef yizerfan n umdan, … maca aṭas deg-sen i yettwattun, wiyaḍ ur twasnen ara. Yiwet n tevlaḍt yerra-tt fell-asen udavu azzayri, tayeḍ d nekni. Llan wid i wumi ur d-fiγen ara ula d lqdicat-nsen. Yiwen seg irgazen i tḥuza tatut d Malek Wari.

Anwa i d Malek Wari ?

Ilul deg as n 27 deg ayyur n yennayer, aseggas 1916, deg Iγil Ʃli i d-yefkan tawacult n At Ʃemruc. Yekker-d deg twacult d taqvaylit s wansayen-is igejdanen d yidles-is amerkanti, yeγra deg ura deg uγerbaz n taddart.

Yeffeγ-d seg tseddawit s ugerdas n tfelsafit d tsekla, i d-yewwi deg akud-nni deg lzayer. Yebda axeddim-is d aselmad, maca ur yeqqim ara xilla deg uḥric-a. Ssin akin yekcem γer tγamsa, yeqdec deg umaṭṭaf n Teqvaylit deg teswiɛt-nni.

Iselk-d aṭas n yinzan, timɛayin, isefra d yicewwiqen n lxalat, d xilla n wansayen n tgemmi taqvaylit seg tnegrawt, imi yura-ten u yessekles-iten deg tesfifin. Yura γef tmeddurt n Yiqvayliyen, ama deg ayen yerzan tumert (lferḥ), lqerḥ, učči (tagella),  d wayen-nniḍen.

Malek Wari di Fransa

Deg lgira i yeṭṭef i yerf-d tivalizin-is, yewwi avrid γer Fransa, am netta am waṭas n Yiqvayliyen i yunagen deg akud-nni. Deg useggas 1959 i yebda lxedma deg l’ORTF n yiγrem n Lparis, syin i d-yewwi tastaγt (retraite). Yercel u ikemmel deg uvrid n tγamsa d tira.

Malek Wari tessaweḍ tmijalt-is, deg tudrigt (anonymat)  ass n  21 duğemver 2001, γef tudert n 85 d aseggas. Yettwamḍel deg Argelès-Gazost, di fransa.

Idlisen i d-yessuffeγ:

-Par les chemins d’émigration, Reportage précédé du Collier d’épreuves (traduit du kabyle) – deg useggas n 1955

-Le grain dans la meule, (ungal) – deg useggas n 1956

-Le mouton de la fête (tamacahut) – deg ayyur n γuct 1963

-Poèmes et chants de Kabylie, – deg useggas n 1972

-La montagne aux chacals, (ungal) – deg useggas n 1981

-La robe kabyle de Baya, (ungal) – deg useggas n 2000

Akli Muhubi
SIWEL 040701 Oct 17 UTC

Laisser un commentaire