Tasleḍt tasekklant n usefru « Anda-tt teεzibt » n Lwennas Maεtub

TASEKLA (SIWEL) —Asefru-agi, «Anda-tt TEΣZIBT» yura-t umedyaz-acennay Lwennas  Maεtub, icna-t-id d tizlit di tesfift «  Au nom de tous les miens » i d-yeffγen deg useggas 1997. D tizlit yettwassnen aṭas sγur acennay-agi imi heddṛen akk medden fell-as, aṭas i wumi teεjeb nezzeh.

Ihi, deg usefru-agi, itterra-d umedyaz iman-is d usfih, d unguf neγ d ccmata gar wid t-icban. Iqqaṛ-d akk ayen n dir i keṛhen yimdanen d wayen akken ur ilaq ara yakk ad ittwaxdem.

Syinn, ad nfaq d akken annect-agi i nettwali γer kra yimdanen, d netta i yesεan azal di kra n teswayin, d netta i wumi ssalayen ccan. D yiwen seg waṭṭanen n tmetti i γef d-yewwi Lwennas awal deg tmedyazt-is.

Acewwiq

Yak nnan: telha nniya
D lḥila n ṣṣfa
Bab-is, xas yeγli, ad yekker
Te ak udem i taggara
Te ṛebbi lqima
Winn -isεan ur inegger
Nekk ay atma ur iyi-tehwa
Armi d-nemseggra
I d-yendeh s yisem-iw liser

Asefru-agi ibeddu-d s yifyar-agi d-nsers dagi ufella. Ibγa umedyaz ad ilin  d tazwert i wayen ara d-yini yakk deg usefru ines, s yis-sen ara ikcem deg usentel. Ittmeslay-d γef xayen akk ilhan di nniya, am deg wayen iεeddan am deg wayen d-iteddun.

Yak nnan: telha nniya
D lḥila n ṣṣfa
Bab-is, xas yeγli, ad yekker

Issexdem tanfalit « yak nnan » i wakken ad d-yini d aken d annect-a ittwalin yimdanen, d annect-a i d-nnan wat zik γef nniya akked wayen i yelhan deg-s ladγa ṣṣfa akked tnekkra yall mi ara yeγli umdan. Ad nger tamawt belli awal illa-d γef yizri d wayen ssnen yimdanen γef nniya.

Tettak udem i taggara
Tettṛebbi lqima
Winn tt-isεan ur inegger

IIhi yuγal umedyaz ittmeslay-d γef wurmir, neγ ayen d-iteddun, abeεda taggara icebḥen. Am winn ara ak-ikksen aγilif mi ara ak-yini : «  Winn tt-isεan ur inegger », acku  imdaden akk ur bγin ara ad negren. Bγan akk ad d-ttwabedren, bγan akk ad ddren deg wulawen  n wiyaḍ xas ma mmuten. Ihi dagi amedyaz iṛgem-asen i wat nniya tudert nniḍen akked lqima yugaren deffir lmut nsen.

Nekk ay atma ur iyi-tehwa
Armi d-nemseggra
I d-yendeh s yisem-iw liser

Dagi i yegzem Lwennas amrar segmi t-yesseγzef. Yuγal ittmeslay-d γef yiman-is i yufan liser asmi i d-yemseggra akked nniya. Da netta, issexdem tanfalit «  indeh-d s yisem-iw » akken ad d-iglem amek i d-ldin fell-as tewwura γer wayen ilhan.

Ibγa si tama nniḍen ad d-ijbed tameẓẓuγt n wid, am netta, i yeğğan nniya i wakken ad  ten-isselheḍ s wawal-is, i wakken daγen ad lḥun akken deg ubrid n liser beṛṛa n win n nniya.

Izli amenzu

Anda-tt teεzibt ur neṛdiḥ
Neγ asebsi ur nendiḥ
S Lḥesnawi d Lεenqa
Selseγ-as i lγerḍ jjiḥ
Ass-a a d-tettiqsiḥ
Tedwilt-nni ur ṛğiγ ara
Yak nnan: leεmeṛ yerbiḥ
Bnadem ur neqbiḥ
D lweqt ad niqbiḥ tura
Γer tḥeṛci ad d-ncerreg ttriḥ
Ad asen-neḍlu amsiḥ
I wid isburren nniya

Wagi d izli amezwaru n tezlit. Deg-s ara d-iban yilγi n usefru, yerna deg-s daγen ara d-yefk umedyaz tamuγli talqayant tamezwarut γef wayen d-yebda di tezwart ines. Nniya-nni i yeğğa di tezwara, ad d-yini ayen tura i tt-yeğğa ad yernu ad d-yeglem ayen i t-issawḍen γer ubrid-agi amaynut i d-yewwi.

Gar yimdanen akk ukkud ara d-yeddu umedyaz, llan yiεziben neγ tiεzibin i d-yejbed dagi srid γer tezlit-is.

Anda-tt teεzibt ur neṛdiḥ
Neγ asebsi ur nendiḥ
S Lḥesnawi d Lεenqa

Ittmeslay-d ladγa γef yimεawazen ar sḥuṛ, wid yessedhay uẓawan alamma d tisselbi, wid yeṛdaḥen s Lḥesnawi akked Lεenqa, wid daγen isεeddayen uḍan nsen seg usebsi γer wayeḍ. Idda-d akkid-sen akken ad icrek yid-sen tameddurt akked tmuγli nsen, yerna ad ibded γer-sen imi ula d netta akken i iga.

Syinn yeqqel iheddeṛ-d γef wayen t-issagaden d wayen i yis ittqabal yir tiswayin. Inna-as deg wawal-is:

Selseγ-as i lγerḍ jjiḥ
Ass-a a d-tettiqsiḥ
Tedwilt-nni ur ṛğiγ ara

Imi ala jjiḥ i asen-d iggran i yimdanen t-icban mi ara d-tettiqsiḥ yir taswayt, mi ara ten-id-teḥṛes yir tedwilt, ulayγer amennuγ, ulayγer ssbeṛ, ulayγer nnif. Ala jjiḥ kan i d-yeggran ad yefru yis-s umdan timsal-is, acku s jjiḥ, ayen i as-ihwan ad t-ixdem, ayen i as-ihwan ad yaweḍ γer-s.

Syin, ad ixdem ugar waya, ad isenned γer yiwen n yinzi yettwassnen mliḥ deg yidles aqbayli, abeεda «  Leεmeṛ yerbiḥ bnadem ur neqbiḥ » i wakken ad iserreḥ yakk i tmasit (responsabilité) ines, ad yeğğ γer  deffir ayen t-icudden γer tmetti akked wayen i t-yurzen deg-s.

Imdaden iban ad uγalen ad t-ttwalin s yir tamuγli, ad t-keṛhen, ur t-ttamnen ara. D annect-n ara ismeγṛen tiḥḥeṛci ines. Ad yuγal ad d-izzi, di taggara, γef wid isεan nniya i wakken, s jjiḥ-is, ad asen-ikkes ayen akken ibγa neγ ad iεfes deg yizerfan nsen i wakken ad issemγer ayla-s akken i as-yehwa.

Izli wiss sin

S rrba i d iyi-ssrebḥen
Idim yemmaren
D aneεyab ttwargameγ
Ṣedden lerbug akk celxen
Ula i d iyi-d-yeṭṭfen
Deg uḍṛef n ugni n yiseγ
Allen n zik yettneḥcamen
Ur ttadrent dayen
Xas ma zdat wi ttqadaṛeγ
Tagmat ad as-rrẓeγ ifadden
Ad as-gerrzeγ lekfen
Deg uzabuq ad as-serrḥeγ

Ikka-d Lwennas di tmeddurt seg waṭas n yir tiswayin i ibeddlen tudert-is. Aṭas n tikkal i deg yettwet yerna  gaddac i yuḍen. Ihi dagi, imi d-yerra iman-is deg umur n ccmata, issexdem rrba-nni yakk i d-iγlin fell-as, idammen-is yemmaren akked yir leεyub i d-yeggran di tfekka-s i wakken ad d-issebded yis-sen tamuγli-agi ines tamaynut.

Γef waya i d-as-yenna:
S rrba i d iyi-ssrebḥen
Idim yemmaren
D aneεyab ttwargameγ

Maci kan d rrba i d-iγlin fell-as, d idammen-is i yemmaren neγ d leεyub i as-d-iggran, lameεna yerna rregmat s ufella. Ittwet di tfekka-as yerna yettwajṛeḥ deg wul-is. Ihi, issenfalay-d abeεda urfan ines mgal ayen yakk i yeεeddan fell-as. Ibγa daγen ad isfeḍ γer-sen jjiḥ-is. D imi ara icerreg akk lerbug i t-yeṭṭfen γer tmetti neγ γer yiseγ, ladγa mi d as-inna:

Ṣedden lerbug akk celxen
Ula i d iyi-d-yeṭṭfen
Deg uḍṛef n ugni n yiseγ

Syinn daγen, am deg yizli amenzu, ad ixdem ugar mi ara yekkes akk leḥya seg yiman-is. Γef waya, ad yuγal ur issadar ara akk allen-is am zik-nni zdat winn i yettqadaṛ ama d imeqqṛanen, ama d alag-is, ama d imawlan-is…, abeεda mi as-yenna:

Allen n zik yettneḥcamen
Ur ttadrent dayen
Xas ma zdat wi ttqadaṛeγ

Yerna-d syinn kra yifyar nniḍen i deg i d-yessenfal daγen ayen n dir ara yexdem. Awala-agi aneggaru, isεa aṭas n yinumak akken d-qqaṛen yimdanen. Yall yiwen amek d-issefhem acu i yebγa ad t-id-yini umedyaz.

Tagmat ad as-rrẓeγ ifadden
Ad as-gerrzeγ lekfen
Deg uzabuq ad as-serrḥeγ

S tmuγli tamezwarut, ad d-nefhem d akken, amedyaz ad isres seg yiri-s tagmat, ad yuγal am akken ur ittamen ara akk yis-s imi netta ur isεi ara gma-s. Ad ittmuqul kan amek ara tt-yerreẓ neγ ad tt-isfeḍ seg wulawen i wakken ad d-ggrin yimdanen akk d iwḥiden am netta. Yall winn isεan gma-s ad t-inkeṛ, ad  t-ideqqeṛ am akken ur t-id-sεin ara yakk yimawlan-is.

Amedyaz ibγa ad ixdem annect-a acku tagmat d yiwen n uzamul seg yizumal n yiseγ akked nnif akked niyya. Segmi akken i yeğğa nniya, ad yeğğ akk ayen d-teğğa.

Illa unamek nniḍen i d-ttadren yimdanen, nsell-as s waṭas γer yilmeẓyen akked yimεawazen ar sḥuṛ. Qqaṛen-d d akken awal-agi igellem-d deg-s umedyaz amek ttkeyyifen yimdanen. Ad issefruri iferr n ccemma, syinn ad t-yerr di lkaγeḍ amellal (i wumi iqqar dagi lekfen acku d amellal daγen), dγa mi ara t-ikeyyef, amzun akken ikcem di tudert nniḍen neγ d azabuq i t-yewwin mbaεid γef tillawt.

Di tidet, ur nezṛi ara anwa i d anamek n tidet i yebγa ad t-id-issiweḍ umedyaz. A wi yufan di sin yinumak ṣeḥḥan, axateṛ nessutur akk assad yili usefru isεa aṭas n yinumak deg yiwet n tikklet. D annect-n i as-yettaken azal i usefru neγ i tutlayt i deg yettwura.

Izli wiss kṛad

Ṣṣifa n leḥbab ad tt-beddleγ
S tḥeṛci ad tt-jeggreγ
S tumlilt tmenqas-iw
Bu ttrika γeṛ-s ad senndeγ
Ma d wayeḍ ad t-ḥeqṛeγ
Xas yefruri-d seg uzaṛ-iw
Γer Rebbi, afus ad t-id-kkseγ
Aḥezzeb ad t-nefḍeγ
Ad t-nfuγ seg yidisan-iw
At zzuṛ, ad ten-id-necdeγ
S yis-sen ad nefḍeγ
Widen ur icekkeb lγerḍ-iw

Ibeddel yidis n tmuγli n umedyaz deg yizli-agi. Segmi yella ittmeslay-d γef tudert-is netta akked wayen ara ibeddel akk deg yiman-is, yeqqel tura γer tmetti akked umkan-is gar yimadanen d wayen ara ixdem gar-s akkid-sen.

Am akken d-yemmeslay γef tegmat, dagi ad d-izwir seg yimdukkal-is neγ si tdukkli s umata. Ihi, ad yuγal ad yeğğ tadukkli, ad ideqqeṛ akk imeddukkal-is, ad ikkes nniya i yesεa γer-sen. Syinn ad d-tegri ala tiḥeṛci akked tmenqas. Inna-as:

Ṣṣifa n leḥbab ad tt-beddleγ
S tḥeṛci ad tt-jeggreγ
S tumlilt tmenqas-iw

Ad yeğğ akk imeddukkal-is iqdimen, ad ten-id-ibeddel s wiyaḍ, s yimdanen i ten-yifen neγ wid i γer ara yaf ayen ilhan d wayen t-iseεden.

Imdanen-agi i γer ara yezzi d wid isεan ttrika neγ idrimen axater d nitni ara yaf asmi ara ixaṣṣ, d nitni ara as-d-ifken asmi ara yeḥwiğ asuṛdi. Ma d leḥbab-is, xas ammer ah-at ttilin-as neγ twacult-is, ad asen-ibru acku ur yelli kra ara d-irbeḥ sγur-sen.

Syinn ad d-yaf iman-is umedyaz ala γef yiman-is kan yerna ala i yiman-is kan. Ur d-ucliε deg yiwen, ur as-d-tuqa lmeεna di kra nniḍen ixḍan taqeṛṛuct-is. Ad yidir tudert-is s tḥeṛci akked tmenqas, ad d-issukkes iman-is seg wakken akk yella zik-nni i wakken ayen akk ur izmir yakan ad t-ixdem, tura ad as-yizmir. Ad iteddu kan deffir lγeṛḍ-is alamma yewweḍ γer-s.

Γef wannect-a, d-ikkes afus-is si Rebbi, acku tikkwal d tagdi n Rebbi i d-ittaṭṭafen amdan ur ixeddem ara ayen i γer t-issendeh yiman-is. D tagdi n Rebbi i yessawaḍen amdan ad issusem tikkwal, ad yeğğ si lḥeqqiq i wakken ad yili lḥeqq n wayeḍ. D acu kan, dagi, amedyaz i ur ittḥezzib ara yakk i tigi, ad teddu kan deffir lebγi-s.

Yerna, ad d-inced γer γur-s ala wid ara t-iεiwnen ad yaweḍ sani yettnadi. abeεda at zzuṛ neγ imdanen issawalen tikerkas, wid iteffren tidet i wakken d awal nsen kan ara iεeddin, neγ d ayen bγan kann ara yilin ledγa ma yella tidet-nni yellan ur teddi ara akkid-sen.

At zzuṛ, ad ten-id-necdeγ
S yis-sen ad nefḍeγ
Widen ur icekkeb lγerḍ-iw

Izli wiss ukkuẓ

D usfih i yesburren ṛṛxa
Yeḍsan af lḥeṛma
I iferrun tilla ass-agi
D ungif yeččan deg uγenja
Uγur d-teggra tγawsa
Af yiderman a d-ittṛayi
Taddert mi ara tḥemmel zzayla
Seg yimezwura
I as-d-ttḥuccun mebla acetki
Ma tesseεteb-ik tmara
Zuf beddel tama
Tettuḍ amek iga yiḍelli

Ha-t-ah yizli izaden akk deg usefru-a, acku dagi ibeddel akk umedyaz tamuγli ines akked yidis-is. Ittmeslay-d tura γef wayen t-iqeṛḥen s tidet akked wayen i γef i t-iγaḍ lḥal di tmetti. Limmer ad nessikked akken ilha yakk asefru-agi amek i iga, ad nwali d akken armi d taggara-agi i d-iqqaṛ ayen i as-yersen γef wul akked wayen i t-issawḍen yakk ad yaru asefru ines. Timsal-agi t-iqeṛhen d tid nettwali si tama γer tayeḍ di tmetti.

D usfih i yesburren ṛṛxa
Yeḍsan af lḥeṛma
I iferrun tilla ass-agi

D ungif, amdan-nni ur nga leqdeṛ i yima-is, d winna i γer d-iggra udebbeṛ, d netta ah-at i d ameqṛan n taddert, d netta i bab n ṛṛay i ttabaεen akk yimdanen. Ay akken d-inna ad xedmen.

Tamawt kan d akken amedyaz isseqdec tanfalit « Ičča deg uγenja », acku di tmeγṛa, neγ deg yimensi n yiεeğğalen, učči seg uγenja d lεib ameqqṛan. Am akkenni winn ara yeččen seg uγenja, d ccyaḍ i icaḍ neγ ur issin ara ilugan n yimensi neγ n lmakla. Ibγa ad aγ-d-issiweḍ umedyaz tikti ines γef yimdanen-agi i iteṭṭfen ṛṛay, amek gan d wamek i ten-ittwali, abeεda d wid ur neswi ara yakk, neγ d wid ur nesεi ara yakk azal.

D tigi i d timsal i t-iqeṛṛhen. D annect-a yakk i iswi n usefru-agi. D acu kan, maci d tiḥḥeṛci nsen i yessawḍen imdanen-agi ad ṭṭfen ṛṛay neγ ad debbṛen, neγ d tamussni i izaden γer-sen. D agdud s yiman-is, i mezdaγ n taddert, neγ d timetti s umata i asen-ifkan azal. Isseqdec da netta yiwen n yinzi yettwasnen deg yidles aqbayli:

Taddert mi ara tḥemmel zzayla
Seg yimezwura
I as-d-ttḥuccun mebla acetki

D imdanen s yiman nsen, d nitni i yessulin ccan n wungifen, i yefkan azal i wasfihen. D nitni i yerran amusnaw di rrif, d nitni i yessawḍen amdan ilhan ad iεzel iman-is acku ur izmir ara ad ihdeṛ zdat wid i wumi γezzif yiles.

Ihi akk i γef i d-yemmeslay umedeyaz si tezwara, ur yelli ara d ayen i yebγa ad t-ixdem netta. Iwwi-t-id kan d awal γef yimdanen-agi ur nesεi iseγ wala nniya, yerna d nitni i yuγalen d iqeṛṛa γef ugdud.

Di teswayt am tagi, winn ifehmen neγ winn isεan allaγ-is yers, ur izmir ara ad iqabel imdanen-agi. Ur izmir ara ad d-isres azal-agi i asen-tefka tmetti. Teggra-d kan i umdan ad yinig ad ibeddel tama, ad iṛuḥ anda akken maci d lbaṭel i yeṭṭfen ṛṛay.

Ma tesseεteb-ik tmara
Zuf beddel tama
Tettuḍ amek iga yiḍelli

Tamsirt

Tamsirt i ilaq ad tt-iṭṭef umdan seg usefru-a d tamsirt ẓẓayen aṭas. Ayen i γef i d-yewwi Lwennas awal dagi, d yiwen n waṭṭan ameqqṛan i yellan di tmetti. Mi ara yili yir bnadem i wumi teggen medden ccan, yerna d amdan bu yiseγ i tterran di rrif.

Ihi, amedyaz inna-d akk ayen xeddmen yimdanen-agi, usfihen-agi, ineggura-agi di tmetti. Ihdeṛ-d yakk γef txidas nsen akked tmenqas nsen akked wayen sεan diri-t. Iglem-d daγen amek ttwalin ddunit d wayen bγan ad awḍen γer-s.

Syin, isummel-d d akken maci d nitni i yewwḍen sani wwḍen, maca d timetti s yiman-is i ten-irefden. Rran ayen n dir ilha, syinn rran ayen ilhan diri-t. Am akken i as-yenna Mulud Zedek deg wawal-is:

Ilha wayen ilhan
Diri-t wayen n dir
Ma diri ayen ilhan
Ad ilhu wayen n dir

Tazemmurt ittewten, d nettat i ifkan afu i tqabact. Aṭas n yiγeblan neγ n waṭṭanen, d timetti i ten-id-iwwin i yiman-is, d nettat i ten-id-iqnen i yiri-s. D nettat i yerran deg yidis ayen yelhan deg-s i wakken ad yeggri kan wayen n dir.

Imdanen ilhan, wid isεan azal akked yiseγ, ah-at ur d-ttbanen ara akk. D widak-nni kan tt-isserkayen i d-ittbanen, d nitni i iqeddcen, d nitni i yettwassnen, d nitni yuγalen ferrun timsal s ṛṛay nsen uzlig.

A wi yukan, yall taγawsa ad teqqel s amekkan-is. D amusnaw ara yemmlen abrid i watma-s, d aḥeddad n wawal ara iḍebbṛen γef yimdanen, d bu yiseγ ara nesbedd ad iḥkem, d bu nniya ara neg d amalal ad t-namen, acku d nitni d tidet i yessnen d acu d yewwi lḥal. Am akken as-yenna:

D winn i neqqcen tibḥirt
I yezṛan akal amek iga

Ma d amdan n dir, ilaq ad as-nemmel anda akken isxaṣṣ. Ur ilaq ad as-neg ccan, ur ilaq ad nesxaṣṣ di lqima-s. Am netta am yimdanen nniḍen, ayen i deg yessen, ad as-nefk udem, ma d anda ur yessin, ilaq ad as-nwahhi abrid n ṣṣwab.

Ay ansi d-yessawel lḥeqq
Abrid-is ad iyi-yawi

Tuggra

Limmer maci d imezwura, ur ttilin yineggura. Asentel-agii, aṭas n yinazuṛen i icnan fell-as am Mulud Zedek, Sliman  Σazem neγ Lewnis At Mengellat… D acu kan, Lwennas Maεtub, ixtaṛ ad d-yerr iman-is deg umekkan n yir imdanen-agi i wakken d isseqdec tazmert n wawal-is deg uglam n tikta-agi tiberkanin.

Imdanen akk γilen d akken di tezlit-agi, Lwennas yuγal d yir amdan, d ccmata neγ d usfih. D acu kan, amdan ilaq ad ifhem timsal. Mi d-yerra i yerra iman-is akka umedyaz, maci i wakken ad issiweḍ imdanen ad xedmen am netta, maci i wakken i infeḍ iseγ akked nniya, maci i wakken ad ibru i tjaddit, lameεna isεa deg wallaγ-is d akken ala s wannect-a ara d-ijbed tameẓẓuγt n yimdanen i wakken ad as-iḥessen.

Ihi Lwennas ur ibri i nniya, ur ikkes leḥya, ur ideqqeṛ imeddukkal, ur ittekka γer bu ttrika, ur iḥqiṛ igellil, ur d-ikkis afus-is si Ṛebbi, ur… Annect-a yakk maci d netta i t-ixeddmen. Maca wid t-ixeddmen,  ḍemεen d akken yis-s ara alin…

Tenemmirt nwen
Nessaram teεjeb-awen-d tedlist-a
Ceyyεet-d tuzinin, tamiwin akked yisteqsiyen nwen γer:
Tasekkla Taqbaylit

Wal-it aḍris-agi di PDF :

 

Mesṭafa Kamal At Remḍan

SIWEL 101327 Mar 17

Laisser un commentaire